რაც შეეხება ამ წერილის ეპიგრაფს, – იგი ეკუთვნის იქაურ კაცს, რომელსაც რამდენიმე შრომა აქვს დაწერილი ფერეიდნელი ქართველების ცხოვრებაზე და, რაც მთავარია, იქაურებს იაკობ გოგებაშვილის მიხედვით დაუწერა ”დედა ენა” და ”ქართული ენის თვითმასწავლებელი”.
ამას კი წინ უძღოდა საზაფხულო სკოლები, რომლებიც ფერეიდნელმა ქართველებმა, ენის შესასწავლად, ქალაქებში – ნაჯოხაბადსა და ფერეიდუნშაჰრში გახსნეს. აქვე დავძენ, რომ XVII საუკუნის პირველ ნახევარში შაჰ-აბასის მიერ გადასახლებული ქართველობა, ფერეიდნის გარდა, ჩაასახლეს ხორასანში, გილანსა და მაზანდარანში. ამ სამ პროვინციაში მცხოვრებ ქართველებს დიდი ხანია, აქვთ სურვილი, დაიბრუნონ თავიანთი ”ძველების ენა”. საამისოდ კი აუცილებელი გახდა, სპეციალურად მათთვის შექმნილიყო ”ქართული ენის თვითმასწავლებელი”, რაც ბრწყინვალედ შეასრულა საიდ მულიანმა.

      მან ისპაჰანის უნივერსიტეტი დაამთავრა, იქვე გახდა ისტორიულ მეცნიერებათა დოქტორი და მთელი თავისი ცოდნა და გამოცდილება ფერეიდნელ ქართველთათვის ისტორიის შესწავლასა და ”დედის ენის” არდავიწყების საქმეს მოახმარა. დაწერა და გამოაქვეყნა ფუნდამენტური ნაშრომი – ”ქართველთა ადგილი (როლი) ირანის კულტურაში, ისტორიასა და ცივილიზაციაში” და სხვ. აღსანიშნავია ისიც, რომ ბატონმა საიდმა ზემო მარტყოფში თავისი სახლის კარი ქართული წერა-კითხვის შესწავლის მსურველთ ყველა ადამიანს გაუღო. ხოლო უკვე ნახსენები, მის მიერ შედგენილი ”დედა ენა” და ”ქართული ენის თვითმასწავლებელი” ირანში გამოსცა და ადგილობრივ მოსახლეობაში გაავრცელა.
      თვითმასწავლებელი, ირანული წესისამებრ, იწყება ციტატით ყურანიდან – ”ალაჰის სახელით” – და ქართულ-სპარსული ანბანით. აღსანიშნავია, რომ სპარსულში ასობგერები – კ, პ, ტ, ღ, ც, ჟ, წ, ჭ – არ არსებობს, ამიტომ კარგად გასაგები რომ ყოფილიყო, ამ ასოებს იქვე მიწერილი აქვს სიტყვები, მაგალითად, წ-ს – ”წიწილა”, – როგორც სპარსულად, ასევე ქართულად. მოცემულია აგრეთვე განმარტებები – თუ როგორ უნდა წაიკითხო ეს ასო-ბგერები.
      საინტერესოა ამ წიგნში მოცემული თავები: ”რა ჰქვია ქართულად” (სადაც ნახატებია და ქართულად აქვს მიწერილი სახელები); ”რას აკეთებ?” – ასევე ნახატებით; ”დაწერეთ, რა არის აქ დახატული”; ცალკე თავებია: ”ნათესაობა”, ”მცირე გრამატიკა”, ”ანდაზები”, ”სასაუბრო”, ”მისალმება და გაცნობა”, ”წელიწადის დროები”, ”კვირის დღეები”, ”საათი”, ”მგზავრობა ავტობუსით, თვითმფრინავით”, ”ყიდვა”, ”თვლა”. იქვე დაბეჭდილია ჰასან ალი რაჰიმის (ონიკაშვილის) ქართული ლექსი – ”ვარდის ბედისწერა” და ”სპარსულ-ქართული ლექსიკონი”.

როგორ ვრცელდებოდა დედაენა ფერეიდნელ ქართველთა შორის